Türkleri seçtik, zorluk derecesini ayarladık ve giriş yaptık. Evet, başlıyoruz.

Giriş yaptığınızda gözünüzün önüne 4 şehir ve Anadolu coğrafyası gelecek.

Anadolu dağlık bir arazidir. Dağlık arazilerde şöyle sorunlar çıkabiliyor; Dağların arkasını göremiyoruz. Görmemiz için 'watchtower' denilen gözetleme kulelerinden inşa etmemiz lazım.


1- Watchtower, göremediğiniz toprakları aydınlatmaya yardımcı olur.
2- Ülke sınırları uçlarına koyarsanız, yakın coğrafyadaki medeniyetin hareketlerini, neler yaptığını ve gelişmelerini belli etmeden takip edebilmemizi sağlar.

Watchtower koymazsak ne olur?

Watchtower koymazsak göremediğimiz topraklarda zamanla 'Rebels' denilen İsyancı birlikler türeyecektir.


1- İsyancı birliğin yaşadığı, bulunduğu toprak bütününde (örnek:bağdat) yetiştirdiğiniz askeri başında General olmadan hareket ettirirseniz, o askerinde isyan etme oranı artar.
2- İsyancı birlikler daha çok Ticaret yollarının üzerinde dururlar. Böylelikle 2-3 turn içinde Ülkenizin geliri yavaşlayacak, ekonomi yavaşça çökecektir.
3- Oyunda Türklerin mensup olduğu inanç 'İslam' ı azaltıp, Heretizm denen İnançsızlık-Zerdüştlüğü yükselteceklerdir. Böylelikle şehrinizin düzeneği bozulacak, İsyan çıkacaktır. Yerleşkeyi elinizden kaybetme riski bile vardır.

Ekonomi, her Total War oyuncusunun başlıca sıkıntılarından biridir. Şimdi size kendi oyun tecrübelerimden elde ettiğim Ekonomik taktikleri anlatacağım.


1- Oyuna başladığınızda elimizdeki şehirler: Konya,Kayseri,Mosul,Erivan. Bu 4 şehir haricinde alacağımız 'Kaleleri' şehire, aldığımız şehirlerin vergilerini ise halkın huzuru bozulmayacak şekilde çekebildiğimiz kadar en yükseğe çekiyoruz.
2- Siz ''hangi bölgeden fetih yapmaya başlasam?'' diye düşünmeyin diye size en yakın,sağlıklı yerleşkelerin isimlerini veriyorum; Adana,Trabzon,Aleppo,Acre,Smyrna,Tbilisi. Bu ismini verdiğim kaleleri fethettikten sonra şehire dönüştürüp, vergiye bağlarsanız ülkenizin ekonomisi dahada iyiye gidecektir.
3- <Map İnformation> yani harita bilgimizi farklı medeniyetlere para karşılığında satabiliriz.
4- <Trade Rights> yani Ticari anlaşmalar. Yeni başlayanlar için ticaret yapılabilecek en yakın devletler; Bizans,Macaristan,Mısır.
5- <Tarım> Irmağa, akarsulara yakın olan yerleşkelerin
(Özellikle:Iconıum,Antioch,Baghdat,Cairo,Alexandria,Nicaea) tarımını yükseltin. 1. inşada 600, 2.de 1200, 3.de 2400 florins verirsiniz, 10 turn sonra eğer tarıma elverişli bir şehir ise o verdiğiniz florinin 3 katını kazanacaksınız. Yani tarım yatırım için güzel seçenektir.
6- Ülkenizin ekonomisi yerine oturmadan çok fazla askeri birim basmayın. Gereği kadar basmanız kâfi. 'Upkeep' denilen birim ücretleri yüzünden sıkıntıya girebilirsiniz.

Arkadaşlar Bizans ve Rusya Ortodoks Hristiyanlarıdır. Bu 2 devlete en yakın 3 'zıt' devlet Macaristan,Venedik ve Polonya'dır. Yani saydığım 5 devlet ile 'Allience' yani dostluk ilişkisi kurmanızı tavsiye etmem.



'Türkler' olarak Avrupa ve Ortadoğu coğrafyalarının arasına sıkışmış bir medeniyetiz. Eğer oyunda sağlam kalmak istiyorsanız hiçbir medeniyete güvenmeyeceksiniz en önemlisi ise Mısır ve Bizans'a. Bu 2 devlet oyunun başından sonuna kadar bizimle uğraşırlar. Bizim Batıya doğru ilerlediğimizi gören Bizans, Elçi aracılığıyla Mısır ile anlaşıp bize kumpas düzenleyebilir.

Nasıl oluyor o?

Çok basit. En basitinden bizim için önemi tartışılmaz olan İstanbul'u almak için 'Cihad' ilan ettiniz. Biliyorsunuz ki oyunda 3 İslam devleti; Türkler, Araplar ve Emeviler var. (Emevileri saymaya gerek yok onlar coğrafya gereği pek sıkıntı yaratmaz) Mısır ile olası bir dostluk anlaşmasında eğer cihad ilan ederseniz Mısır'da İslam devleti olarak cihad'a katılıyor. Yani siz İstanbulu gidiyorsunuz alıyorsunuz, turn atlayıp 'Cihad Succesfull' bildirisini görüyorsunuz sonra bir bakıyorsunuz konya yakınlarında koskocaman bir mısır ordusu. Zaten adamların gözü verimli topraklarımızda. Dururlar mı?.. hemen saldırıyorlar.. Bahsettiğim olayın benzerini Doğuya ilerlerken Bizans yapıyor. Bundan dolayı gelişene kadar Dostluk paktı imzalamamanız tavsiyemdir.

Ekonominiz iyi. Ülke sınırlarınız genişledi. İstanbul'u aldınız. Kudüs'e kadar indiniz. Düzenek güzel. Her şey iyi ilerliyor.


1- Tüm yerleşkelerinizin huzur düzeneğinin iyi olduğundan emin olmalısınız.
2- Düzenek iyi değilse yapı inşa etmeniz gerek.

Huzuru nasıl arttırabilirim?

Cami, town hall, shisha bar, Militia barracks, Racing track gibi yapılar şehrinizin huzuru için gerekli olan 'Düzenek verileri' ni olumlu yönde etkiler.

'Genel' olarak ülkenizin düzeneği yerine oturduysa, halk refah içinde yaşıyorsa, sık sık isyan olayları olmuyorsa artık bu aşamaya geçebilirsiniz.


Eğer Türkler ile oynuyorsanız, ilan edilen Haçlı seferlerini göğüsleyebilecek bir orduya sahip olmalısınız. Bu orduya sahip olmanın 2 yolu var. Ordunun giderlerini karşılayabilecek bir gelire sahip olmanız ve Askeri alanda araştırma, geliştirme yapmanız.

Nasıl güçlenirim?

Tarım alanındaki yükseltmeler gibi askeri alandada yükseltme yapmanız gerek. Yükseltme yaptıkça daha güçlü birliklere sahip olacaksınız. Sahip olduğunuz birimlerin sağlığı ve diğer birimlere karşı daha ezici olmalarını istiyorsanız, Armor yani Zırh yükseltmeleri yapmanız lazım. Bu yükseltmeleride yaptıktan sonra artık askeri alandada iyi olduğunuzu söyleyebiliyorsanız gelecekte sizi bekleyen yeni tehlikelere karşı hazırlık yapmaya başlamanız gerekiyor.

Mızraklı askerlerin en önemli özellikleri Atlılara karşı çok etkili olmalarıdır. Uzun mızraklı askerler atlıların önemli özelliklerinden biri olan ''Charge'' yani Şarj özelliğini etkisiz hale getirmektedir. Bazı mızraklı birimler ise sırt sırta vererek bir daire oluştururlar. Bu sayede atlılara karşı daha iyi savunma yaparlar.


Okçular: ''Crossbownman'', ''Longbowman'' ve ''Mızraklı'' olmak üzere 3 e ayrılır.

Longbowmanlar uzun menzilli, kuvvetli İngiliz okçularıdır. Britanya bölgesinde 'Paralı Asker' kısmındanda alınabilir. Oyundada zaten namları meşhurdur.

Mızraklı Okçular çoğu medeniyette vardır. Menzilleri çok uzun değil ama etkilidir.
Crossbowmanlar ise daha çok doğu avrupa (Macaristan,Polonya,Venedik) kesimlerinde bulunur. Diğer okçulara kıyasla daha yavaş ama etkili birliklerdir.

Olası bir çarpışma anında çoğu okçu birliği kılıç-kalkan moduna geçiş yapar. Ama piyadelere karşı fazla etkili olamazlar. Atlı birliklere hiç karşı koyamazlar.

Son olarak Yeniçeri okçuları ve Longbowman İngiliz okçuları savaş esnasında önlerine kazık (diken-sopa tarzı birşey) koyabilirler. Eğer zekice kullanırsanız atlıları tuzağa düşürebilirsiniz.

Piyadeler baltalı,hafif kılıçlı,gürzlü ve uzun kılıçlı gibi farklı tarzlarda gözlemlenebilir. Oyunun en iyisi olarak anılan 'Forlorn Hope' birimleri Kutsal Roma İmparatorluğunda bulunmaktadır. Hem piyadelere hem atlılara karşı etkili olan bu piyadeler, açık alan ve kuşatma savaşındada faydalıdır.


Oyunun olmazsa olmazı Atlılar 2 ye ayrılır. Bunlar;

Ağır Süvari Birlikleri
Ağır süvari birlikleri daha çok zırhlı,kargıcı ya da uzun kılıçlı birliklerdir. Atları ve kendileri komple Zırhlıdır. Yakın savaşçı atlı birlikleriyle ''Charge-Retreat'' yani Vur-kaç taktiği uygulanabilir. Bu taktik atlıların, düşmanı psikolojikmen çökertmesine, dağıtmasına ve morallerini yükseltmesini sağlar.

Hafif Süvari Birlikleri
Hafif süvari birlikleri, ağırlara göre daha seri ve manevra kabiliyeti yüksek birimlerdir. Atlarının ğüstü zırhlı, alt kısmı değildir. Daha çok ok-yay kullanan bu birimlere en iyi örnek: Sipahis ve Mongolian Horse Archers'lardır. Atlı okçular düşmanı peşine takıp 'Run and Skylish' (koş ve sık) taktiğiyle psikolojilerini çökeltip hakimiyeti sağlarlar.

Barutun icadından sonra eğitilebilen, yeni birliklerdir. Bu birlikler orta-uzun mesafeli menzilli birliklerdir. Okçulara kıyasla daha yavaş hareket ederler ama daha etkili atış yaparlar. En iyi tüfekli birlik 'Yeniçeri Tüfekçileri' dir. Tüfekleri kısa, menzilleri uzun ve Avrupalı tüfek gruplarına göre çok daha seridirler.

Tüfekçiler, okçulara benzemez. Daha ağır kaldıkları için ''bune yaa ben okçu kullanacağım'' diyeceğiniz anlar olabilir. Tüfekçileri kuşatma esnasında şehrin surlarına koyarsanız, ram,merdiven,tower taşıyan birliklere karşı savaşa 1-0 önde başlarsınız.


Barut ilan edilmeden önce Ballista,Catapult,Mancınık gibi gereksiz devasa aletler ile şehrin surlarını kırmaya çalışıyorduk. Ateşli silahların icadından sonra Top ve barut farkıyla şehirin surlarını daha hızlı ve daha yüksek hasar vererek kırabilirsiniz. 'Monster Bombard' denilen (bizim ağzımızla Şahi Top) top, çok yüksek bir patlama potansiyeline sahiptir.

Diyelim ki;

İstanbul'a Cihad ilan ettiniz. Öncelikle Cihad edeceğiniz ordunun başında İyi bir General olması lazım. ('Faction Leader-Heir' olursa çok daha iyi olur) Cihad'ı ilan ettiğinizde ordunuzdaki askerlerin Moralleri ve Bonus özellikleri mega bir artış gösteriyor arkadaşlar. Yani 2 katına çıkıyor diyebiliriz. Türk askeri birimlerinin moralleri oyunda zaten yüksek. İşin içine Cihadda girince tavan yapıyor.

Orduyu topladınız, turn atladınız, size hangi Müslüman devletlerin Cihad'a katıldığını gösteren bir rapor geldi. Daha sonra ordularınızı İstanbul'a sürmeye başladınız. İstanbul'u 4 turn içinde aldınız.
Şimdi gelelim asıl faydalarına.


Cihad ilan ettiğiniz şehri size verilen süre zarfı içerisinde aldınız, başarıyla tamamladınız.
Yerleşkeyi ele geçirdikten sonra karşınıza 3 şık gelecek:

1- Occupy Settlement = Yani işgal ediyosunuz. Şehre zarar vermiyorsunuz.
2- Sack Settlement = Yani Halka ve zarar vermeden yerleşkeyi yağmalıyorsunuz.
3- Exterminate Populace = Halkı katledip, şehri yakıyoruz. yapılar zarar görüyor.

Benim tavsiyem her zaman 2. şıktır. Çünkü Sack Settlement yapınca zarar vermeden şehri yağmalayıp işgal ediyoruz. Bu seçeneğe tıklarsanız size gelecek Florin diğer şıkların 2 katı olacaktır.
Ekstradan Cihad görevini tamamladığınız içinde size florin verecektir. Yani tamamen kârlı bir durum.


Arkadaşlar şaşırdığım ve en beğendiğim özellik ise bu. Cihad ilan ettiğinizde ordu panelini açınca sağ alt taraflarda 'Paralı askerler' in olduğu yere 2 adet Cihad birliği geliyor. Bunlar;


Arkadaşlar cihad sırasında paralı asker menüsüne gelen bu iki birim hem çok güçlü hemde 'upkeep' yani maaşları diğer birimlere göre çok düşük. Yani tamamen kârlı birimler. Cihad esnasında basabildiğiniz kadar Gazi ve Mutawai basın. Moralleri çok yüksek. Çünkü bunlar Cihad için özel birimler. Ve Surlarda bonusları var. Yani işgal ettiğiniz şehirde savaş esnasında bu birlikleri surlara çıkartırsanız, düşman birliklerini temizleyeceklerdir. Çok güçlüler.

Biliyorsunuz ki ordunun beyni Generaldir. Generali olmayan bir ordu laylaylom havasındadır. 3-4 adet en az 4. seviye suikastçilerinizi Moğolların geldiği yere veya Haçlı seferlerinin başındaki Generallerin olduğu yere yığın. İnanın bana bu işinizi çok daha kolaylaştıracaktır.

Haçlı ordusunun başında general olmazsa, ülkesine geri dönüp bir General yetişmesini bekleyecektir.
Fırsattan istifade suikastçilerinizi iyi şekilde kullanırsanız gerçekten olumlu sonuçlar alacaksınız. Çünkü, generali ölen bir ordunun moral derecesi -1'dir. Bonuslarını kullanamazlar.

Bunu iyi değerlendirmek istiyorsanız özellikle dindarlığı yüksek din adamlarının,Timur,moğol,haçlı orduları generallerinin ve rüşvet vererek ortalığı karıştıran elçilerin üzerinde deneyiniz.

Arkadaşlar 'Gelişmiş Ülke' basamağına ulaştınız. Tahminimce 60 ile 80 Tur arasına gelmiş olacaksınız ve yıl : 1200-1240 arası olmuş olacak. Ortalama 68. turn'da gelen Moğol istilası hakkında kısa bilgiler vereyim.

İstila

Moğolların, Bağdat, Sarkel (rusya), Tiflis olmak üzere 3 ayrı noktadan gelme ihtimalleri vardır. Tiflis ve Bağdat tarafından gelirlerse yani Türk topraklarına giriş yaparlar ise Kale, Şehir savunması yapmanız en sağlıklısıdır. Güçlendirilmiş okçu birliklerle (Ottoman Infantry-Ottoman archers-Turkish Archers) surlara varmadan moğolları kırabilirsiniz. Olası bir Kapı veya Sur kırılmasında, deliği 'Mızraklı Milis' lerle kapatmanızı tavsiye ederim. Çünkü Moğollar çoğunlukla atlı birliklerden oluşmaktadır. Ve Mızraklıların atlılara karşı hem avantajı, hemde fikstür olarak üstünlükleri vardır. 'Gateway' dediğimiz Surların kapısını düşmana teslim etmez, direnirseniz bir süre sonra moğollar kırılacak ve büyük bir kayıpla şehir topraklarından geri çekileceklerdir.

Meydan Muharebesi

Moğollar meydan muharebesinde yani açık alan savaşında çok etkili birliklere sahiptirler. Hâtta bazı birlikleri Türk Akıncılarından daha kuvvetlidir. Menzilleri uzundur. Ve çok seri atış yaparlar. Açık alan savaşında Moğollara karşı savaşıyorsanız bi Mucize olmadığı müddetçe şansınız azdır diyebilirim. Moğol askerlerinin moralleri çok yüksek olduğu için, generalleri öldüğünde dahi savaştan kaçmıyorlar. Buda onların farkını ortaya koyuyor.

Holy Roman Empire,France,England,Milan,Hungary,Denmark,Poland,Portugal,Spain,Sicily,Scotland,
Venice ve Papa states.


Byzantium empire,Russia.

Farklar

1- Papa, Katolik ailesine mensup olan bir generali afaroz edebilir.
2- Papa, Ortodoks devletler ile Haçlı seferi düzenleyemez.
3- Ortodoks devletleri bize karşı kışkırtamaz.

Kudüs, 3 büyük din için önemli bir toprak parçasıdır. 4 büyük kitaptada övülmüş tek şehirdir. Dolayısıyla Katolik dünyasının gözü, ortadoğuda sadece Kudüs'tedir. Papa'nın onayıyla düzenlenecek olan Haçlı seferlerine sadece 1 devlet değil, bütün katolik ailesinin haçlı seferlerine tek seferde katıldığını bile görebilirsiniz. Ve Kudüs eğer sizin elinizdeyse ve oraya sefer düzenlenmişse, etkinliğe aktif olarak katılan tüm katolik devletlerle düşman olacaksınızdır. Bundan dolayı dikkatli olmanız gerek.

1- Moğol İstilası - 1236 (65-69turn)
2- Barutun İcadı - 1345
3- Kara Veba salgını - 1360
4- Timur İstilası - 1365
5- Amerika kıtası, Mayaların keşifi - 1400

Bu büyük ve geniş bir çevreyi etkileyen olayların yanı sıra, küçük çevrelerde meydana gelen deprem,sel,ayaklanma,fırtına gibi doğa olayları da meydana gelmektedir. Kuvvetli fırtınalar köylüleri öldürmekle birlikte gemilere de zarar verirken, depremler ve seller binalara hasar verip asker ve köylülerin de ölümüne sebep olabiliyor.