Ayaş Ankara’nın kuzeybatısında şirin ve tarihi bir İlçedir. Tarih öncesi dönemlerden beri yerleşim alanı olduğu tespit olunan Ayaş Bölgesinde, Hititler, Frigyalılar, Galatlar ve Romalılar egemen olmuşlardır.
Ayaş adı öz Türkçe bir isim olup, parlak, aydınlık gece anlamına gelir. Bir Türkmen oymağı olan Ayaş, Oğuz Türklerinin Bozok Kolu, Günhan Oğulları, Bayat Boyu, Barak Obasına bağlı bir oymaktır.
Ayaş ve civarında Bayat, Avşar, Peçenek, İlhan, Kayı ve Kargı gibi Oğuz Boylarına ait isimleri taşıyan yerleşim yerleri vardır. Selçuklu ordusu 1073 yılında doğu ile batı ülkelerinin çeşitli merkezlerini birbirine bağlayan yol üzerindeki 5 büyük piskoposluk merkezinden biri olan Minozos’u feth ederek Ayas Oymağını buraya yerleştirmiştir.
Ayaş’ta daha o yıllarda 1000’den fazla oba-çadır olduğu ve nüfusunun bugünkünden yoğun olduğunu Evliya Çelebi’nin “seyahatname”sinden öğrenmekteyiz.
Türklerin gelişinden sonra XIII. yy’ın ikinci yarısında Ankara ve çevresi önce Moğollar’ın, daha sonra İlhanlılar’ın yönetimine geçmiştir. 1354 yılında Orhan Gazi zamanında Osmanlı ülkesine katılmıştır.
Ayaş, 1071 yılından beri Türklerden başka bir toplumun yaşamadığı ve tarihi boyunca istilaya uğramamış olan 940 yıllık ender bir Türk yurdudur
Ayaş, Cumhuriyetin kurulmasıyla teşkil edilen ilk ilçeler arasında yer almış olup “Ayaş Belediyesİ”nin kuruluşu 1800’lü yıllara dayanmaktadır.